ابزار گیوه بافی
ابزار كار مورد نياز دركار گيوه كشي :
1-كنده : از جنس چوب سختي مانند بلوط است جهت كوبيدن فتيله روي آن انجام ميشود طول كنده حدود 50 سانتي متر ميباشد كه نصف آن درداخل زمين قرار ميگيرد .
2-گازنه : دونوع است بزرگ و متوسط از گازنه بزرگ جهت پاكسازي چرم وبرش تنظيف استفاده ميشود واز گازنه كوچك براي برش پارچه وزائده هاي فتيله استفاده ميشود جنس هردوي آنها فولاد وداراي دسته چوبي ميباشند .
انواع تيغه يا درفش :
1-تيغ سرزنگول : (زنگول به معناي زانو است ) جنس اين تيغه از فولاد ميباشد طول آن چهارده سانتيمتر ميباشد وبراي سوراخ كردن چهارتيرك كفه كلاش برروي زانو استفاده ميشود وپهناي لبه تيزآن 9ميلي متر ميباشد .
2-تيغه پي كنه : اين تيغه نيز جنس آن فولاد ميباشد طول آن با دسته 18 الي 20 سانتي متر ميباشد پهناي لبه تيزآن 12 ميلي متر ميباشد از اين تيغه براي تيغ زدن فتيله ها روي كنده وانجام عمليات پي كه نه كدن استفاده ميشود .
3-تيغه تيرك پنجم : جنس اين تيغه نيز از فولاد ميباشد طول آن با دسته چو.بي حدود 10سانتي متر ميباشد وپهناي لبه تيز آن 7 ميلي متر ميباشد كاربرد آن جهت سوراخ كردن تيرك پنجم وايجاد سواخهاي داخل قظيف ميباشد .
4-تيغه پرگه ما : جنس آن فولادي بوده طول آن با دسته 10 سانتي متر ميباشد اما پنهاي لبه تيز آن حدود 3 ميلي متر ميباشد از اين تيغه مسيري را كه روي كفه نقشه كشي نموده ايم براي رد دادن پرگه ما سوراخ ميكنيم .
5-انواع كوله درفش : كوله درفش ميله اي است گرد متصل به يك دسته چوبي كه هر چه از دسته به طرف آن مي آييم باريك ميشود و داراي سه نوع ميباشد كه هركدام كار بخصوصي انجام ميدهند كه عبارتند از : كوله درفش بزرگ , كوله درفش متوسط وكوله درفش كوجك .
كوله درفش بزرگ : ميله اي است گرد ومتصل به دسته چوبي كه طول آن 35 سانتي متر ميباشد از اين وسيله كه سيخ اتو نيز گفته ميشود مسير عبور چرم را بعد از سوراخ كردن با تيغ سر زنگول وپس از داغ كردن روي حرارت ملايم اتوزده تا چرم به آساني از سوراخ ايجاد شده از فتيله ها عبور كند .
كوله درفش متوسط : خصوصياتي مانند كوله درفش بزرگ را دارد با اين تفاوت كه طول آن 20 سانتي متر بوده وضخامت آن نيز كمتر است با اين سوراخها روي قظيف را براي عبور دادن چرم از آن باز ميكنيم .
كوله درفش كوچك : طول آن با دسته 10 سانتي بوده با اين وسيله سوراخهاي مسير پرگه ما را براي عبور نخ پرگه ما راحت از داخل سوراخها عبور كند .
6-مشتك : وسيله اي است تقريبا“ استوانه اي شكل كه داراي يك كلاهك مخروطي ميباشد جنس آن فلز است كه به وسيله دستگاه تراش به آن شكل داده ميشود وزن آن حدود 700 گرم ميباشد و طول آن 17 سانتي متر ميباشد از اين وسيله براي كوبيدن فتيله ها , صاف كردن كفه كلاش درهنگام چرم كشي وشكل دادن به قظيف نوك وپاشنه استفاده ميشود بايد دقت شود كه پاشنه مشتك همواره صاف و صيقلي باشد واز كوبيدن آن برروي اشياء سخت خودداري شود .
7- انواع سوزن :
1-سوزن بزرگ : سوزني است به طول 40 سانتي متر كع توسط نخي محكم به چرم متصل ميشود وچرم را به وسيله آن از داخل سوراخها عبور ميدهيم وجنس آن بايد انعطاف پذير باشد يرگه ما كه چهار سوزن حميده است جهت عبوردادن نخهاي تابيده پرگه ما درداخل سوراخها از آن استفاده ميشود كه هركدام حدود 7 سانتي متر ميباشد .
2-سوزن پرگما : ازاين سوزنها جهت عبور دادن موي پرگما در مسير نقشه روي كف كلاش استفاده ميشود كه تعداد ان چهار عدد ميباشد .
2-سيخ پيكه نه يا پي كه نه گير : ميخ پي كه نه از جنس فولاد بوده طول آن با دسته 45 سانتي ميباشد براي اينكه فتيله نظم خودرا از دست ندهد قبل از چرم كشي ميخ پي كه نه را از داخل آنها عبور داده وشماره مورد نظر كفه از روي طول فتيله هاي پي كه نه تعيين ميشود
تخته قالب : تخته اي است مكعبي مستطيل شكل كه يك شيار داخل آن قراردارد از اين وسيله بعد از چرم كشي وكاشي بند كفه را روي آن قرارداده وبا مشتك , تخت ميكنيم درهنگام كوبيدن كاشي بند داخل شيار قرار ميگيرد .
محافظ : فطعه چوبي است به شكل گوشت كوب به طول 8 سانتي متر از جنس چوبي نرم مانند چنار ساخته ميشود كه درانهتاي تيغ زدن تيركها آن را با دست به فتيله ها چسبانده تا از برخورد تيغ به دست جلوگيري نمايد .
نقش زن : قطعه آهني است خميده كه به وسيله آن روي كفه كلاش را نقش زده ومحل تيركها را درپايان كار مشخص مينمايد.
سنگ سوهان : نوعي سنگ سياهي است با سطحي صيقلي كه جهت تيز نمودن تيغها وگازنه ها درزمان كار از آن استفاده ميشود به اين صورت كه سطح صيقلي را با روغن چرب نموده ولبه تيز تيغها وگازنه ها را بر روي آن درجهت جلو وعقب ماليده وهرچند يكبار طرف لبه را عكس ميكنيم تا كاملا“ تيز شود ودراصطلاح تيغها مورا بزند .
دوال گير : وسيله اي است با دسته اي چوبي يا پلاستيكي به شكل سوزن كه طول آن با دسته 4 سانتي ميشود از اين وسيله براي جلوگيري از شل شدن چرم هنگام چرم كشي استفاده ميشود بعد از كشيدن چرم يك دوالگير را به چرم ميزنيم وآن را نگه ميدارد .
استخوان :از استخوان ساق پاي بز براي كشيدن چرم استفاده ميشود چون سبب ميشود كه چرم هنگام كشيدن به انگشتان فشار نياورد وروي چرم , زدگي ايجاد نميكند وچرم روي آن سر نميخورد .
تيزبر : از اين وسيله براي برش چرم نرم شده درآب به رشته هاي موازي استفاده ميشود .
بالشتك چرم كشي : اين بالشتك كه از پارچه درست شده هنگام كشيدن چرم آن را طوري قرار ميدهيم كه فتيله ها
انتهاي تيرك برروي آن قرار گرفته وپاي استادكار برروي فتيله ها قرار گيرد اين كار باعث ميشود كه چرك به آساني كشيده وسفت شود .
انبر دست :از اين وسيله براي كشيدن چرم درهنگامي كه چرم كوتاه است و قدرت دست به آن نميرسد از آن استفاده ميشود مخصوصا“ هنگام كاشي بند استفاده ميشود .
چكش : از چكش براي كوبيدن ميخ برروي نوك وپاشنه زير كلاش استفاده ميشود .
متر : از متر جهت اندازه گيري وتعيين شماره هاي مختلف زير كلاش استفاده ميشود.
فانوس :از فانوس براي داغ كردن كوله درفش اتو استفاده ميشود تا چرم به راحتي از سوراخ هاي ايجاد شده عبور كند.
.
.
منبع :
http://kurdistan.ichto.ir/Default.aspx?tabid=2332
.
ابزار گیوه بافی
